Vergadering van 3 augustus 2020

OV-PLAN VERVOERREGIO LEUVEN

Toelichting

De Vervoerregio Leuven heeft op 1 juli 2020 het nieuwe OV-plan toegelicht. De gemeentebesturen dienen hierover deze zomer een beslissing te nemen. Het OV-plan wordt aan de mobiliteitsraad voorgelegd voor advisering.

Het OV-plan en de bijlagen worden meegestuurd met de uitnodiging.

Bespreking

De voorzitter Mathieu Caudron leidt de vergadering in. De timing voor de behandeling van dit punt is wat ongelukkig gekozen in de vakantieperiode en coronatijden. De vervoerregio werd in zijn procesverloop ook vertraagd de afgelopen maanden waardoor de timing heel strikt wordt. Het OV-plan 2021 werd 1 juli gepresenteerd aan de Vervoerregio Leuven, tegen 16 september wordt verwacht dat de verschillende openbare besturen hun goedkeuring/afkeuring geven. Op 25 augustus 2020 staat het OV-plan geagendeerd op de gemeenteraad. Een advies van de mobiliteitsraad is zeker aangewezen. Daarom deze mobiliteitsraad in volle zomerperiode.

Schepen Marc Moris geeft toelichting bij de presentatie die ook als bijlage bij het punt wordt gevoegd.

Bij het ontwerp van het OV-plan is uitgegaan van een gelaagd vervoersmodel.

Treinen zijn de ruggengraat van het openbaar vervoer. Ze zorgen in de eerste plaats voor de interregionale en de regionale verbindingen.

Het kernnet speelt in op de hoge vervoersvraag op grote assen en rijdt tussen grote woonkernen, belangrijke attractiepolen zoals scholen, ziekenhuizen en handelscentra. Het kernnet wordt afgestemd op het treinnet. Op deze primaire assen wordt ingezet op een goede doorstroming en hoge frequentie.

Voor Bertem gaat het over volgende lijnen:

KN Lijn 3317: Kraainem Metro - Tervuren - Vossem - Bertem - Leuven

Via N3. Frequentie 15' spits/dal, 30' vroeg/laat/zaterdag/zondag

KN Lijn 3395: Hoeilaart - Overijse - Huldenberg - Loonbeek - Neerijse - Korbeek-Dijle -

Leuven

Via N253. Reisweg oude 395 blijft behouden. Frequentie blijft behouden maar spitsversterking 15' tijdens schooldagen.

KN Lijn 804:Stadslijn Korbeek-Lo - Leuven Centrum - Egenhoven - Bertem Blokkenstraat

StadIn plaats van lijnen 7-8-9. Eindhalte Bertem rondpunt Egenhovenstraat

verplaatst naar centrum Egenhoven (15') en Bertem rondpunt Blokkenstraat

(30')

Het aanvullend net bestaat uit lokale bussen tussen kleinere steden en gemeenten. Het zorgt voor de aanvoer naar het kernnet en treinnet. Ook het woon-werkverkeer en het woon-schoolvervoer (dit worden FN lijnen genoemd - functionele lijnen) die alleen tijdens de spitsuren bestaan, vallen hieronder.

Voor Bertem gaat het over volgende lijnen:

AN Lijn 3316: Leuven Station - Bertem - Leefdaal - Vossem - Tervuren - Wezenbeek-Oppem

- Sterrebeek - Kraainem - Brussel Noord

Nieuwe lijn, combinatie oude 315, 316, 410. Via N3-Blokkenstraat-Dorpstraat naar Vossem. Frequentie in de kernen Bertem/Leefdaal 30' spits, 60' dal.

FN Lijn 3318: Machelen Cargo - Steenokkerzeel - Nossegem - Moorsel - Vossem - Duisburg -

Huldenberg

Nieuwe halte in Moorsel op ca. 150m van huidige haltes Coige aan Grensstraat.

FN Lijn 3519: Leefdaal - Moorsel - Tervuren

FN Lijn 3526: Tervuren - Vossem - Leefdaal - Bertem - Leuven - Heverlee Heilig Hart

FN Lijn 3555: Leuven - Heverlee - Bertem - Leefdaal - Vossem - Tervuren - Kraainem -

Sint-Pieters-Woluwe 

FN Lijn 3556: Leefdaal - Vossem - Duisburg - Tervuren - Kraainem - Sint-Pieters-Woluwe

FN Lijn 3558: Leuven - Heverlee - Bertem - Leefdaal - Vossem - Tervuren

FN Lijn 3564: Tervuren - Duisburg - Vossem - Leefdaal - Bertem - Leuven

FN Lijn 3595: Groenendaal - Hoeilaart - Overijse - Huldenberg - Loonbeek - Neerijse -

Korbeek-Dijle - Heverlee - Leuven

FN Lijn 3598: Groenendaal - Hoeilaart - Overijse - Huldenberg - Loonbeek - Neerijse -

Korbeek-Dijle - Oud-Heverlee - Heverlee

FN Lijn 3519-3598:  Bestaande en behouden schoolbussen

FN Lijn 3672: Nachtlijn Tienen - Kumtich - Boutersem - Korbeek-Lo - Lovenjoel - Leuven -

NachtBertem - Leefdaal - Vossem - Tervuren

Langs N3. Frequentie 60' vrijdag- en zaterdagavond.

FN Lijn 3677: Nachtlijn Kortrijk-Dutsel - Holsbeek - Kessel-Lo - Leuven - Heverlee -

NachtKorbeek-Dijle - Neerijse - Loonbeek - Huldenberg - Overijse - Hoeilaart

Frequentie 60' vrijdag- en zaterdagavond.

FN Lijn 3694: Nachtlijn Sterrebeek - Tervuren - Vossem - Leefdaal (centrum) - Bertem -

NachtHeverlee - Leuven - Heverlee - Haasrode - Blanden

Frequentie 60' vrijdag- en zaterdagavond.

Een aantal lijnen zijn weggevallen (7, 8, 9, 616) of samengevoegd (315, 316, 410). De cijfers van de bezetting van bepaalde lijnen en vervoersstromen gaven weer dat de bussen op bepaalde lijnen vrijwel leeg reden.

Het vervoer op maat biedt een antwoord op specifieke, individuele mobiliteitsvragen van mensen die om verschillende redenen (doelgroep, locatie, tijdstip) geen toegang hebben tot de andere vervoerslagen. Vallen onder dit systeem: buurtbussen, flextaxi's, deelfietsen, deelwagens... Dit onderdeel wordt de komende maanden nog verder uitgewerkt.

Ook voor de uitwerking van het vervoer op maat wordt rekening gehouden met het huidige budget voor belbussen (hoofdzakelijk) en Dienst Aangepast Vervoer (DAV). Omwille van de budgettaire beperkingen is er binnen de vervoerregio beslist om prioriteit te geven aan de gebieden/vervoersvragen die niet of slechts gedeeltelijk bediend worden door het OV-net. Dit zijn de huidige belbusgebieden in het oostelijk deel van de vervoerregio. Hier zullen in vervanging van de belbussen flextaxi's en shuttles voorzien worden. Verder wordt ingezet op deelmobiliteit (deelfietsen, deelwagens) in de hele regio.

Vanaf 2023–2024 wordt een verhoging van het budget vooropgesteld. Dan wordt overwogen om eveneens flextaxi’s in te voeren in andere gebieden van de vervoerregio.

Dit zou een oplossing kunnen bieden om een verbinding tussen Korbeek-Dijle en Bertem (of Leefdaal) mogelijk te maken.

Op mobipunten wordt er combimobiliteit georganiseerd. Reizigers kunnen hier de overstap maken tussen verschillende vervoersmiddelen zoals de (deel)fiets, (deel) auto en het openbaar vervoer. In Bertem zijn een aantal locaties gekozen voor mobipunten die verder worden onderzocht op haalbaarheid:

•         Carpoolparking aan oprit/afrit

•         Bertem halte oud-station op N3 (regionaal mobipunt)

•         Leefdaal halte oud-station op N3 (regionaal mobipunt)

•         Gemeenteplein Bertem (lokaal mobipunt)

•         Dorpsplein Leefdaal (lokaal mobipunt)

Een lid vraagt zich af hoe de lijn 3318 tot stand is gekomen. Deze is van traject veranderd op vraag van Huldenberg voor de bediening van hun grootste werkgever/attractiepool Ganspoel waar tot op heden geen OV-net was. Het aantal opstappers/afstappers ter hoogte van Coige was zo gering dat deze halte geschrapt was. We hebben kunnen bekomen dat in Moorsel nog een lus wordt gemaakt tot op ca. 150m van de huidige halte Grensstraat zodat ook Coige nog mee ontsloten wordt.

Leefdaal heeft nu enkel de 3316 die door de dorpskern rijdt. De oude 315 valt weg. Vooral tijdens de ochtendspits tussen 7 en 8 uur waren veel schoolkinderen die bij een volle bus 526 de 315 of 316 namen. Zodoende was er om de 15' wel een bus. De 3316 rijdt om de 30' in de spits. De bezorgdheid wordt geuit of deze lijn, enkel tijdens de spitsperiode, niet te weinig capaciteit zal hebben. Kan deze lijn, wanneer dit nodig blijkt, een spitsversterking krijgen zoals de lijn 3395? Zeker voor het zuidelijke deel van Leefdaal is de afstand tot de N3 te ver.

De vraag wordt ook gesteld of deze lijn in Brussel een aparte bedding krijgt om geen vertraging op te lopen?

Een lid vraagt zich af waarom Leuven als regionaal station wordt gekenmerkt en niet als internationaal station. Dit zou ook voor een toename zorgen op het OV-net.

Een lid is tevreden dat de frequentie van de lijn 3395 toeneemt tijdens de spitsperiode. De vraag wordt gesteld waarom er geen tangentiële verbinding mogelijk is tussen Boutersem station-Bierbeek-Blanden-Vaalbeek-Zoete Waters-Korbeek-Dijle-Bertem-Veltem station. Deze vraag heeft de gemeente ook gesteld na de eerste versie van het uittekenen van de lijnen maar kwam niet in aanmerking. Het antwoord: tangentiële verbindingen zijn dure verbindingen omwille van het lange traject en de lange rittijden. Het is te verantwoorden zo'n verbindingen te voorzien als:

•         er voldoende verplaatsingen zijn tussen de verschillende gemeentes en de verplaatsingsstromen continu op de dag -> niet het geval. Deze lijn werd doorgerekend in het provinciaal multimodaal verkeersmodel en gaf een gemiddelde bezetting per rit van 3.

•         er verknoping mogelijk is op een radiaal hoogfrequent netwerk -> ok

•         er voldoende doorstroming is om de reistijd van de lijn te beperken -> te zwakke doorstroming.

Een lid vindt het jammer dat het stadsnet 804 niet een lus maakt, via N253 - Blokkenstraat - N3 - Jozef Ginisstraat - Egenhovenstraat - Egenhoven. Op die manier zou Korbeek-Dijle wel een ontsluiting krijgen.

Een ander lid vraagt zich af of de halte Blokkenstraat rond punt niet 'populairder' gaat worden dan de halte oud-station gezien de rechtstreekse verbinding met Leuven Centrum. Worden hier in de toekomst dan parkeerplaatsen/fietsenstalling voorzien? 

De schepen legt uit dat in de eerste versie van het plan de lijnen 7, 8, 9 zijn weggevallen en het stadsnet tot Egenhoven ging. De gemeente heeft gevraagd het stadsnet door te trekken tot carpoolparking Bertem. Er is bekomen om de lijn 804 om de 30' door te trekken tot de rotonde Blokkenstraat. Zo wordt het centrum van Bertem toch nog bediend. Het blijft de ambitie van de gemeente om deze lijn op termijn door te kunnen trekken tot het toekomstige mobipunt carpoolparking Bertem. Deze plaats is veel beter uit te werken tot een volwaardig mobipunt dan het rondpunt.

Een aantal leden die niet aanwezig konden zijn op de vergadering hebben vooraf schriftelijk hun vragen/opmerkingen gegeven. Hieronder vraag/antwoord dat tijdens de vergadering kort overlopen is.

Een lid vraagt zich af hoe de selectie gemaakt/gemotiveerd werd om lijnen niet meer door Leuven centrum te laten rijden.

Deze vraag kwam van Leuven zelf, om de leefbaarheid in het centrum te garanderen. De keuze is gemaakt om van Gasthuisberg, campus Arenberg, Bedrijventerrein Haasrode en station Leuven belangrijke knooppunten te maken waar de overstap naar de ringbus, stadslijn op een vlotte manier kan gebeuren. 

Hetzelfde lid stelt zich vragen bij de app die niet goed werkt. Een goede werking van die app is essentieel als je regelmatig moet overstappen. Een lid beaamt dit en geeft aan dat in sommige landen dit beter ontwikkeld is wanneer de openbaarvervoermaatschappij samenwerkt met Moovit of Google.

Een lid had graag een overzicht gezien waar het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk mee ingetekend is zodat de kruispunten met bv. de mobipunten duidelijk worden.

Dit maakt geen onderdeel uit van het voorliggende OV-plan 2021. Een van de volgende mobiliteitsraden wordt het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk nog eens op de agenda geplaatst.

Een lid merkt op dat tijdens de dalperiode vaak lege bussen door het centrum van Leefdaal rijden.

Dit is ook zo, daarom werden een aantal lijnen samengevoegd (315, 316, 410) en wordt de frequentie tijdens de dalperiode verlaagd naar 60'.

Een lid vraagt zich af in hoeverre de adviezen van de gemeenten bindend zijn t.o.v. De Lijn en MOW? Wat zijn de gevolgen als de gemeente het OV-plan niet goedkeurt?

Openbaar vervoer organiseren is een bevoegdheid en verantwoordelijkheid van de Vlaamse Overheid, die ook financiert. Zoals uit het OV-plan blijkt, is er gedurende maanden veel overleg geweest met de betrokken lokale besturen. De initiële voorstellen werden op een aantal punten bijgestuurd. De vervoerregioraad waarin, naast de betrokken geledingen van de Vlaamse Overheid ook alle gemeenten vertegenwoordigd zijn, neemt de finale beslissingen.

Hetzelfde lid stelt vast dat de grote buslijnen via de steenwegen vrijwel allemaal naar Brussel Noord rijden.

Dit is niet van toepassing voor Bertem. Enkel de AN Lijn 3316 rijdt nog naar Brussel Noord. Voor reizigers vanuit Leefdaal kan dit interessanter zijn dan de trein te nemen in Leuven.

Vele bussen rijden leeg, het lid vraagt dit budget te stoppen in lokale initiatieven.

Bussen 410, 315, 316, 318, 616 zijn geschrapt en/of samengevoegd tot een beperkter aantal nieuwe lijnen.

Om vanuit Korbeek-Dijle naar Bertem te gaan moet eerst naar Leuven gereden worden en overgestapt worden op een andere bus. Het lid stelt voor een perifere cirkelvormige buslijn in te stellen die de randgemeenten verbindt en niet langs Leuven rijdt.

Bertem heeft dit voorstel neergelegd op het overleg in de vervoerregio, gesteund door Oud-Heverlee en Bierbeek. Ons voorstel betrof een 'tangentiële verbinding' tussen Veltem station (Herent) via Bertem naar Korbeek-Dijle, Oud-Heverlee (Zoete Waters), Biebeek (cc De Borre) naar Boutersem (treinstation Vertrijk). Volgens de berekeningen van De Lijn is er onvoldoende potentieel om deze bus met een behoorlijke frequentie te laten rijden. Zie ook hoger.

In het OV-plan 2021 wordt nergens melding gemaakt over de LEZ (lage emissie zones) in Leuven.

Hetzelfde lid vindt dat enkele buslijnen in concessie gegeven moeten worden aan private busmaatschappijen, te beginnen met de steenweg buslijnen.

Om een buslijn in concessie te geven, moet er uiteraard eerst een buslijn gedefinieerd worden. Of De Lijn dat allemaal zelf moet doen of uitbesteden (wat overigens nu al bestaat) is een andere kwestie.

Te weinig bussen rijden stipt. Het lid zegt in het OV-plan geen maatregelen terug te vinden die dit probleem aanpakken. (bv. aangepaste verkeerslichten, verkeerslicht Blokkenstraat Korbeek-Dijle).

Doorstroming is inderdaad belangrijk en daarvoor zijn allicht nog flankerende maatregelen nodig.

Lid: Heeft de gemeente onder zijn inwoners al eens een bevraging gedaan wat zij denken over het huidige busaanbod en wat de wensen zijn van de inwoners?

Er zijn een aantal bevragingen gebeurd door diverse organisaties zoals bv. Beweging.net.

Probleem is dat iedereen uiteraard antwoordt vanuit de eigen persoonlijke behoeften.

Vandaar dat bij de voorbereiding van het plan gewerkt is met ‘magnetenkaarten’ = publiekstrekkers zoals scholen, winkels, bedrijven om zo potentiële stromen in kaart te brengen en dan een aanbod formuleren dat daar zo nauw mogelijk bij aansluit en budgettair haalbaar is.

Lid: De stadslijn met als eindbestemming Bertem Blokkenstraat? Rijdt deze door naar Korbeek-Dijle?

Lijnen 7, 8 en 9 worden vervangen door de nieuwe stadslijn 804. Deze lijn rijdt om de 30’ (één bus op twee van deze lijn) door tot aan Bertem rondpunt Blokkenstraat / Tervuursesteenweg.

De gemeente vraagt om die op termijn te laten doorrijden naar de carpoolparking E40, waar een mobipunt wordt voorzien. Deze stadslijn rijdt niet naar Korbeek-Dijle.

Lid: Buslijn 395 zit 's morgens overvol door schoolkinderen waardoor pendelaars naar Brussel afhaken.

De frequentie van KN Lijn 3395 wordt tijdens schooldagen in de spits versterkt naar om de 15’.

FN Lijn 3598 stopt in Korbeek-Dijle om 7:42 en ’s avonds om 16:09.

Lid: Wat zijn de criteria voor een mobipunt? Ook hier ontbreekt elke vraaggestuurdheid van de gebruiker.

Voor een mobipunt moet je ook de plaats hebben. In gemeente Bertem staan volgende punten op de voorlopige lijst: Leefdaal Oud-Station en Dorpsplein, Bertem Carpool E40, Bertem Oud-Station en Gemeenteplein.

Het lid stelt vast dat, als een reiziger een klacht heeft, hij zich moet richten tot De Lijn. Er ontbreekt echter een ombudsman bij De Lijn. De gemeente kan hier een cruciale rol in spelen en het aanspreekpunt zijn voor de inwoners voor klachten over het OV.

De gemeente is altijd bereid om klachten van zijn inwoners door te geven en te bespreken met De Lijn, wat we ook op elk overleg doen.

Het lid staat niet achter het voorgestelde OV-plan en wil dit niet goedkeuren.

Advies

De mobiliteitsraad geeft na bevraging aan de aanwezige leden met een meerderheid aan stemmen een positief advies op het OV-plan 2021. Hierbij worden wel een paar aanbevelingen/suggesties gedaan:

•         Vervoer op maat is een uitdaging voor de toekomst en een uitgelezen kans om een verbinding tussen Korbeek-Dijle en Bertem/Leefdaal tot stand te brengen. Dit moet zeker meegenomen worden.

•         Lijn 3316 heeft een frequentie van 30'. Door het wegvallen van de oude lijn 315 zou deze lijn tussen ca. 7 en 8 uur 's ochtends een te hoge bezetting kunnen hebben van schoolkinderen/woon-werkverkeer. Te bekijken of een spitsversterking 15' tijdens schooldagen nodig is en mogelijk is.

•         Een goed werkende app is essentieel wanneer vaak wordt overgestapt. De app moet verder ontwikkeld worden. Eventueel is een samenwerking met Google, Moovit of dergelijke te overwegen?